Van mijn smetvrees kom ik niet meer af.
Ik heb smetvrees en ik heb moeite met ‘vies’. Niet alleen moeite, maar ook echte stress rondom ‘vies’. Ik voel mij ongemakkelijk wanneer ik dingen aanraak die ik als vies beschouw - dit voelt dan alsof er een dikke laag viezigheid over mijn handen zit.
Deurklinken en lichtknoppen vermijd ik zoveel mogelijk. Ik was mijn handen wel tig keer per dag, soms zelfs 3 keer achter elkaar.
En geef me liever geen hand en kom ook niet aan mijn haar - vriendelijk bedankt.
Ik heb dus smetvrees en dit heb ik al zo lang als ik mij kan herinneren. Toen ik 12 jaar was legde ik wc-papiertjes op wc brillen in openbare toiletten.
Mijn smetvrees komt door mijn ADHD en daarvan uit OCD gedrag. Hierdoor is met mijn psycholoog toentertijd besproken dat mijn smetvrees wellicht niet meer volledig weg zal gaan. Ik sluit mij hierbij aan, want het maakt niet uit hoe sterk ik ertegenin ga; het wordt niet minder. Ik ben er oké mee.
Maar hoe ziet mijn smetvrees er dan uit in mijn dagelijkse leven? Well, momenteel ziet het er niet meer zo heftig uit. In een verleden, vooral toen ik nog diep in een eetstoornis zat, liep mijn smetvrees wel compleet uit de hand. Ik woonde in een studentenstudio: een klein appartement met keukentje, bed, eethoekje en badkamer. Dit MOEST ik elke dag schoonmaken van mijzelf en ik had hier een hele route voor om dit zo efficiënt mogelijk te kunnen doen. Ik moet lachen terwijl ik dit aan het typen ben, want ik realiseer mij hoe bizar deze tijd geweest is. Als mijn vriend dan zondagavond thuiskwam van zijn weekend op Texel bij zijn ouders, dan stuurde ik hem onder de douche en ging ik opnieuw schoonmaken wat hij aangeraakt had. Stom, maar toen zag ik niet in dat dat niet normaal was. Het voelde normaal in mijn eigen hoofd.
Boodschappen uit de supermarkt maakte ik schoon voor ik ze in mijn schone koelkast deed. Deurklinken en lichtknoppen vond ik vies en er is een tijd geweest dat zelfs mijn vriend mij amper mocht aanraken. Knuffels van mijn familie weigerde ik en ik isoleerde mijzelf steeds meer. Ik weet dat het eigenlijk helemaal niet grappig is, ook al moet ik er achteraf wel om lachen. Het was een compleet andere wereld waarin ik leefde. Een wereld die o.a. volledig bestond uit het scheiden van 'vies en schoon' en het continu moeten schoonmaken.
Momenteel gaat het heel goed met mij op gebied van mijn smetvrees. Ik maak niet meer elke dag mijn hele huis schoon - gelukkig maar, want ik heb nu een heel huis met 3 verdiepingen. Ik maak elke dag schoon, maar niet meer in extreme mate zoals toen. Op zondagen doe ik een grote schoonmaak, waarin ik heel mijn huis sop en opruim. Maar mijn boodschappen ga ik niet meer schoonmaken, want dat is echt helemaal niet nodig.
Ik heb wel nog bepaalde dwanghandelingen die voortkomen uit de smetvrees die ik niet meer los kan laten. Dit heb ik een tijdje besproken tijdens mijn therapie, maar we kwamen al snel tot de conclusie dat dit dingen zijn die 1. Mij niet belemmeren in mijn leven en 2. Wellicht altijd zo zullen blijven.
Ik accepteer ook dat deze handelingen onderdeel zijn van mijn dag en dit klinkt oprecht heftiger dan het daadwerkelijk is.
Het is vanuit een stuk controle vanuit mijn ADHD. Het zorgt voor rust in mijn hoofd als ik die controle en dat overzicht behoud. Misschien is dit iets wat in de toekomst nog verbeterd - maar anders is het ook oké.
Hoe gaat dit dan met het werken in de zorg met je smetvrees?
Mijn werk in de zorg heeft ervoor gezorgd dat mijn smetvrees met hele grote stappen vooruit is gegaan, in positieve zin. Ik leerde om bepaald gedrag los te laten en in te ruilen voor veel gezondere gedragingen en gedachten. Ik leerde dat bepaalde dingen die ik vies vond, helemaal niet vies waren.
Toen ik in 2019 de stap maakte om weer te gaan werken in de ouderenzorg, ben ik gestart als woonassistente op de dagbesteding. Daar deed ik activiteiten met de mensen die daar kwamen en zorgde ik voor de maaltijden, koffie- en theemomenten. Ik vond dit ontzettend leuk en later ben ik op mijn huidige woongroep terecht gekomen. Deze tussenstap, voor ik weer de verzorging zelf in ging, heeft ervoor gezorgd dat ik er klaar voor was om toch weer de verzorging in te gaan. Ik ben intens blij dat ik deze stap gezet heb - want ik houd van mijn werk. Ik werk nu bijna 10 jaar binnen de ouderenzorg met mensen met dementie. Ik geniet dagelijks van mijn werk, dus ik ben blij.
In 2020 maakte ik dus daadwerkelijk de stap om weer als Verzorgende IG aan de slag te gaan en inmiddels werk ik nog steeds als Verzorgende IG.
Wat zou ik anderen adviseren bij gedragingen die op smetvrees kunnen duiden?
Praat met je omgeving, met degenen die je vertrouwt. Als je het gevoel hebt dat jij bepaalde gedachten of gedragingen hebt, waarvan je weet dat dit niet ‘normaal’ is en het belemmerd jou in je dagelijkse leven; onderneem actie en neem iemand in vertrouwen. Ik adviseer je om niet zelfstandig door te lopen hiermee, maar hulp te vragen.
Het kan zijn dat jij in je omgeving niemand in vertrouwen durft te nemen en dit is oké. Het is echter aan te raden om dan te kijken of je op andere manieren kunt vragen om hulp, en dit kun je bijvoorbeeld doen door:
Je aan te sluiten bij een community die gericht is op mentale problematiek, zoals Proud2bMe of PrettyMe
Op Instagram te kijken naar accounts die jou kunnen inspireren op dit gebied, waar je motivatie uit kan halen
Professionele hulp in te schakelen, zoals je aanmelden voor een traject bij een coach of ervaringsdeskundige
Als deze opties voor jou niet gaan werken en je intensievere therapie nodig gaat hebben, dan wil je naar een huisarts gaan om een doorverwijzing te krijgen naar een psycholoog.
Zelf werk ik als ervaringsdeskundige binnen PrettyMe. Je kunt je hiervoor aanmelden via het Instagram account van PrettyMe.
Je kunt ook een kijkje nemen op mijn website, waar je meer over mij te weten kunt komen - ik stel mij daar uitgebreid aan je voor.